چرا شیعه به هنگام نماز، به طور دست بسته نماز نمى‏خواند؟

::     چرا شیعه به هنگام نماز، به طور دست بسته نماز نمى‏خواند؟

الف:   چون شیعه آن را حرام و هیچیک از مذاهب اهل سنت آن را واجب ندانسته‏اند بلکه آن را عملى مستحب و نزد بعضى دیگر در نمازهاى واجب، مکروه شمرده‏اند مثلًا رییس مذهب مالکى نماز خواندن دست بسته را مکروه مى‏داند و ظاهراً همه صحابه دست باز نماز مى‏خواندند تا عمر این بدعت را گذاشت. و عبداللّه بن زبیر- از صحابه- و حسن بصرى و ابن سیرین- از تابعین- و لیث بن سعد و ابراهیم نخعى از اتباع تابعین قائل به ارسال بودند.

 ب:   پیامبر (ص) در نماز این کار را نمى‏کردند

قرطبى مى‏گوید: «اختلف العلماء فی وضع الیدین أحدهما على الأخرى فی الصلاة فَکَرِهَ ذلک مالک فی‏الفرض وأجازه فی النفل و رأى قوم أنّ هذا من سنن‏الصلاة و هم الجمهور، والسبب فی اختلافهم أنَّهُ قد جاءت آثار ثابتة نقلت فیها صفة صلاته علیه الصلاة والسلام، ولم ینقل فیها انّه کان یضع یده الیمنى على الیسرى وثبت ایضا أنّ الناس کانوا یؤمرون بذلک». ⁽¹⁾

 «یعنى درباره دست روى دست گذاشتن در نماز میان علما اختلاف شده است، مالک آن را در نمازهاى واجب مکروه و بعضى دیگر جزو آداب و سنن نماز دانسته‏اند. و این نظر جمهور اهل سنت است. و علت این اختلاف نظر این است که روایاتى صحیح به ما رسیده است و نماز خواندن پیامبر (ص) راتوصیف مى‏کند و در آن نقل نشده است که پیامبر (ص) دست راست روى دست چپ مى‏گذاشت و از طرفى به مردم امر مى‏شد که در نماز دست روى دست بگذارند.»

ج-   عمده دلیل جمهور، روایت بخارى و مسلِم است.

* روایت بخارى: «عن ابى حازم عن سهل بن سعد قال: کان الناس یؤمرون أن یضع الرجل الید الیمنى على ذراعه الیسرى فی الصلاة قال ابوحازم لا أعلمه إلّا أن ینمى ذلک الى النَّبیّ» ⁽²⁾

 «ابو حازم از سهل بن سعد نقل مى‏کند: مردم مأمور مى‏شدند که- مرد در نماز دست راست خود را بر ذراع چپ قرار د هند.

ابو حازم مى‏گوید: این مطلب را صحیح نمى‏دانم مگر اینکه امر کننده آن پیامبر (ص) باشد».

نکته: روشن نیست که چه کسى مردم را به این عمل امر کرده است؟ آیا عمر بوده و یا کس دیگر و چنانکه از عینى، شارح بخارى به دست مى‏آید، این روایت مرسل است. ⁽³⁾

* عن علقمة بن وائل و مولى لهم انهما حدثاه عن ابیه وائل بن حجر أنّه راى النبی (ص) رَفَع یَدَیهِ حین دخل الصلاة ... ثمّ وضع یده الُیمْنى عَلى الْیُسْرى ⁽⁴⁾

این روایت هم مرسل است؛ زیرا که اهل سنت روایت علقمة بن وائل از پدرش را مرسل مى‏دانند.

ابن حجر از ابن معین نقل مى‏کند: «علقمة بن وائل عن أَبیه مرسل» ⁽⁵⁾

د-   اهل بیت پیامبر (ع) از آن نهى کرده و گاهى بعنوان «لا تفعل ذلک التکفیر» و گاهى به عنوان «یفعل ذلک المجوس ...» از فعل آن جلوگیرى کرده‏اند و طبق بعضى از نقل‏ها ریشه آن به اسراى عجم منتهى مى‏شود و خلیفه ثانى این عمل را پسندید و دستور داد در نماز آورده شود. ⁽⁶⁾

 ---------------------------------------------------------------------------------------------------

1. بدایة المجتهد، ج 1، ص 136.

2. صحیح بخارى، ج 1، ص 135.

3. عمدة القارى 278: 5. وهمچنین ازسیوطى. التوشیح على الجامع الصحیح، ج 1، ص 463 و نیل الأوطار، ج 2، ص 187.

4 . صحیح مسلم، ج 1، ص 150

5. تهذیب‏التهذیب، ج 7، ص 247؛ تهذیب‏الکمال، ج 13، ص 193.